تأثیر هوش مصنوعی بر دموکراسی

۲۰۲۴، یکی از سال‌های مهم در موضوع انتخابات در تاریخ خواهد بود. با حضور بیش از چهار میلیارد نفر در انتخابات سراسر جهان، نقش هوش مصنوعی (AI) برای دموکراسی‌ها بیش از هر زمان دیگری حیاتی است. در تاریخ ۱۶ ژانویه ۲۰۲۴، گروه انفورماتیک دانشگاه TU Wien سیاست‌گذاران، دانشمندان، دانشجویان و شهروندان را به گفت‌وگویی در مورد چگونگی شکل‌گیری جوامع دموکراتیک توسط هوش مصنوعی دعوت کرد. «تقویت دموکراسی در عصر هوش مصنوعی» اولین گفت‌وگو از مجموعه‌ای از گفت‌وگوها در این مجموعه است که توسط وزارت امور خارجه و بین‌الملل فدرال اتریش (BMEIA) و سفارت ایالات متحده در وین برگزار می‌شود. این ابتکار دوجانبه، شهروندان را به مشارکت در این زمینه تشویق می‌کند.

پیتر اوتل، معاون تحقیقات، نوآوری و امور بین‌الملل در TU Wien و رئیس گروه انفورماتیک دانشگاه TU Wien ، پروفسور گرتی کاپل، بر تعهد دانشگاه به ارزش‌های دموکراتیک در تحقیقات و توسعه هوش مصنوعی تأکید کردند. کریستوف تون-هوهنشتاین، سفیر و مدیرکل امور فرهنگی بین‌المللی در BMEIA، به همراه ویکتوریا رجی کندی، سفیر ایالات متحده در اتریش، بر اهمیت همکاری بین‌المللی در مقابله با چالش‌های ارائه شده توسط هوش مصنوعی تأکید کردند. کریستین وندهورست، معاون بخش نوآوری و دیجیتالی‌سازی حقوقی دانشگاه وین و مدیر علمی مؤسسه حقوق اروپا، این گفت‌وگوی ارزنده را اداره کرد.

هوش مصنوعی دور از مدنیّت

«حمایت از دموکراسی در عصر هوش مصنوعی، یک انتخاب نیست؛ بلکه یک ضرورت است»، مروه هیکاک، متخصص اخلاق و سیاست هوش مصنوعی، سخنرانی خود را با این جمله آغاز کرد. هوش مصنوعی از خلأ به وجود نمی‌آید: سیستم‌های هوش مصنوعی، بازتاب‌دهنده‌ سوگیری‌های جوامع ما هستند و ناآگاهانه نابرابری‌ها را در نژاد، جنسیت و توانایی‌ها تداوم می‌بخشند. به این نکته توجه کنید: ۱۶ درصد از جمعیت جهان دارای معلولیت هستند. بااین‌حال، سیستم‌های هوش مصنوعی اغلب صدای این افراد نیستند یا برای آن‌ها غیرقابل‌دسترس باقی می‌مانند. هیکاک مطمئن است که «الگوریتم‌ها به اندازه داده‌هایشان بی‌طرف یا مغرضانه هستند. اما لزوماً نباید این‌گونه باشد و (اگر هست) نیازی نیست که این‌گونه باقی بماند.»

هوش مصنوعی مولد، ترکیب جدیدی از متغیرها را معرفی می‌کند. سیستم‌هایی مانند چت‌جی‌پی‌تی، آستانه‌ مهارت‌ها و هزینه‌های موردنیاز برای استفاده از هوش مصنوعی را (اعم از کاربردهای آن با مقاصد مخرب) کاهش می‌دهند. از اطلاعات گمراه‌کننده تا کلاهبرداری صریح، خطرات آن کاملاً ملموس هستند. پیتر کِنیز، متخصص هوش مصنوعی، خاطرنشان می‌کند: «به نظر می‌رسد این روند اجتناب‌ناپذیر است. هر روز می‌بینیم که چه‌کارهایی ممکن است انجام شود و سوءاستفاده‌های احتمالی چگونه ما را تهدید می‌کند. بااین‌حال، دورشدن هوش مصنوعی از تمدن، ویژگی ذاتی خود سیستم‌ها نیست، بلکه عمدتاً در استفاده از آن‌ها نهفته است.» «سه‌گانه کامل» دسترسی به داده‌های شخصی عظیم، محتوای مصنوعی سهل‌الوصول و انتشار سریع از طریق رسانه‌های اجتماعی، تردید را با سرعتی نگران‌کننده – به‌ویژه در طول انتخابات – با خود به همراه می‌آورد.

اعتماد سست شده

هیکاک و کِنیز هم‌نظر هستند که سست‌شدن اعتماد، تهدید شماره یکِ دموکراسی‌های ماست. کِنیز بیان می‌کند: «بی‌اعتمادیِ کنونیِ ما در دنیای آنلاین، بازتاب‌دهنده یا نقادانه نیست، بلکه نیرویی مخرب است.» دموکراسی‌ها باید بر روی ارتقای سواد دیجیتال سرمایه‌گذاری کنند تا شهروندانشان (قادر باشند) محدودیت‌های هوش مصنوعی را درک کنند. رکن دیگر، تکثرگرایی رسانه‌ای و سرمایه‌گذاری در اینترنتِ خدمات عمومی است. کِنیز متقاعد است که باید از پلتفرم‌های دیجیتالی درخواست کنیم که شهروندان را همچون مشارکت‌کنندگانی آگاه ببینند، نه فقط مصرف‌کننده صرف.

قوانین و مقررات، همان‌طور که برای هر فناوری دیگری رایج است، به شفاف‌سازی محدودیت‌های هوش مصنوعی و تعیین استانداردهای ایمنی کمک می‌کنند. هیکاک می‌گوید: «ملت‌های دموکراتیک باید اطمینان حاصل کنند که شهروندان در چشم‌انداز هوش مصنوعی صرفاً نمونه آزمایشگاهی نیستند. ما باید بتوانیم با خیال راحت خطوط قرمزی را تعیین کنیم و برای دولت‌ها نظارت و مسئولیت‌پذیری ایجاد کنیم.» شاخص هوش مصنوعی و ارزش‌های دموکراتیک (تدوین‌شده توسط مرکز CAIDP) گواهی بر این تلاش است و سیاست‌ها و عملکردهای هوش مصنوعی را در ۷۵ کشور تجزیه‌وتحلیل می‌کند. اتریش برای مشارکت شهروندانش در استراتژی‌های هوش مصنوعی مورد تحسین قرار گرفت، اما هنوز کارهای زیادی برای انجام‌دادن باقی مانده است. مروه هیکاک شهروندان را به اقدام عملی فرامی‌خواند و بیان می‌کند: «همه ما صدایی داریم. برای بیان اینکه هوش مصنوعی چگونه بر ما تأثیر می‌گذارد، نیازی به مهارت‌های فنی نداریم. با مشارکت عمومی، می‌توانیم از حقوق خود، حقوق عزیزانمان و جوامعی که در آن زندگی می‌کنیم، محافظت کنیم.»

برای مبارزه با بدویّت باید به خردورزی پایبند باشیم. این موضوع در دانشکده انفورماتیک TU Wien مشهود است، جایی که طیف وسیعی از پروژه‌های هوش مصنوعی، اولویت را به رویکردهای انسان‌محور می‌دهند. این دانشکده در خط مقدم هم‌اندیشی انسان‌گرایی دیجیتال قرار دارد و توسعه فناوری و سیاست‌های دیجیتال را بر اساس حقوق بشر، دموکراسی، فراگیری و تنوع ترویج می‌دهد. پیتر کِنیز، رئیس کرسی یونسکو در زمینه انسان‌گرایی دیجیتال، در پایان گفتمان، بر واقعیتی نسبتاً همیشگی تأکید می‌کند: «برابری، آزادی و مسئولیت‌پذیری، رایگان به دست نمی‌آیند. دموکراسی به منابع نیاز دارد و حتماً ارزش آن را دارد. پس بیایید از خودمان با دموکراسی بیشتری پذیرایی کنیم.»

ویدئو

با تماشای این ویدئو، ممکن است داده‌هایی به اشخاص ثالث منتقل شود.